Bài mới nhất

23.11.16
Bạn có quan tâm tới những vấn đề vật lý mà thoạt đầu nhìn nó đã khó khăn.
Bạn có hứng thú với những khám phá chi tiết của vật lý.
Bạn muốn thực nghiệm.
Bạn chán những giờ lên lớp.
Bạn muốn thi đấu.
Bạn muốn tìm đối thủ.
Bạn muốn có bạn bè, đồng đội, những người mà ta dành vài tuần trong năm để chia sẻ niềm đam mê vật lý với họ hay là suốt năm ?
Có bao giờ bạn cảm thấy nuối tiếc gì đó, mất cảm hứng hay không còn động lực hay đam mê về vật lý?
Ngọn lửa đam mê của bạn vì thiếu động lực nên đang sắp tắt. vậy hãy để tôi giới thiệu cho bạn cuộc thi online giải bài tập vật lý với hy vọng bạn sẽ lấy lại được động lực và tiếp tục thổi lên những ngọn lửa đam mê.
Hãy thử sức mình với cuộc thi Online Physics Brawl – cuộc thi vật lý quốc tế 3 giờ đồng hồ trên internet, được tổ chức bởi tổ chức FYCOS và MFF UK (Faculty of Mathematics and Physics, Charles University).
I. Giới thiệu cuộc thi
Hằng năm vào ngày 30-11 vào 17:00h CET là thời điểm cuộc thi diễn ra. Đây là cuộc thi giải bài tập vật lý online lớn nhất của Cộng hòa Czech, được toàn thế giới đón nhận, được trình bày theo tiếng Czech và tiếng Anh. Đừng do dự, tìm 5 người để tạo thành 1 đội chơi, đăng ký và chứng minh cho họ thấy đội mình là đứng trên tất cả. Cuộc thi thật chất là dành cho học sinh trung học phổ thông nhưng họ đã mở rộng cho mọi lứa tuổi tham gia. Và cách thức tham gia cuộc thi rất đơn giản và hoàn toàn miễn phí khi tham gia thi. Thế mau chiến thôi còn ngại gì.
Link chi tiết xin vui lòng xem tại đây http://online.fyziklani.cz/en/
II. Đăng ký
Đăng ký rất đơn giản, bạn chỉ cần bấm vào đường link trên, lúc đó sẽ hiện lên cửa sổ window cho phép bạn đăng ký đội chơi cho mình. Mỗi thành viên của đội bạn sẽ nhận được email cùng với đường link để chỉnh sửa đơn đăng ký. Mật khẩu của đội bạn đang ký sẽ được sử dụng xuyên suốt hệ thống của cuộc thi.
Hãy suy nghĩ về tên của đội bạn và ghi nó trong Team name. Phần Contact address do là chúng ta không phải người Czech hay người Slovaks nên chúng ta không cần điền. Tiếp theo là hãy đặt mật khẩu cho tài khoản của đội bạn và hãy nhớ cho đồng đội của mình biết nhé.
Tiếp đến là phần thông tin các thành viên. Trong mỗi phần của Member bạn hãy gõ 5 email của 5 thành viên đội bạn (bao gồm cả bạn) . Giả sử trong phần Member 1 bạn ghõ email của mìnhdangnhatsimon@gmail.com, ấn Enter thì lúc đó nó sẽ hiện lên thông tin chi tiết cần phải điền cho thành viên 1 là Name (Tên), Surname (Họ), E-mail, Birthday (Ngày sinh), School (Trường hiện tại bạn đang theo học), Study year (Nếu bạn là sinh viên đại học trở lên thì bỏ trống, còn bạn là học sinh trung học thì hãy nhấn vào và chọn lớp của mình), “I would like to get information about events we organize” (“Tôi muốn nhận thông tin về sự kiện cuộc thi”) phần này thì chỉ dành cho học sinh của Cộng hòa Czech và Slovak.
Một điểm nữa là nếu như trong phần school mà bạn gõ tên trường mà không có thì hãy gửi email tới địa chỉ này schola.novum@fykos.cz, với  nội dung ghi bằng tiếng anh: “My school is ……..” . Họ sẽ nhanh chóng trả lời email để xác nhận tên trường của bạn và các thành viên trong đội bạn.
Làm tương tự cho các Member 2, Member 3, Member 4, Member 5.
Sau đó bọn nhấn vào ô vuông có ghi dòng chữ “I agree with privacy policy” (Tôi đồng ý với chính sách riêng tư) rồi trong phần “Are you a robot” chọn “No”. Sau cùng bạn chọn “Apply team”.
Xin chúc mừng bạn đã đăng ký thành công cho team mình. Lúc đó họ sẽ gửi 1 email cho mình để xác nhận rằng chúng ta đã đăng ký thành công. Bạn chỉ cần nhấn vào đường link họ gửi, và bạn đã xác nhận thành công, không những thế trong đường link đó bạn có thể chỉnh sửa cho các thành viên, tên đội.
Thời gian đăng ký đến 12:00h ngày 28-11 hằng năm (tương ứng ở Vla 21:00h ngày 28-11 hằng năm).
Đối với các bạn ở Vladivostok, những ai có hứng thú thì năm nay sẽ thi lúc 2h sáng ngày 01-12-2016
III.  Luật lệ
  1. Thể lệ ngắn gọn
Online Physics Brawl là cuộc thi đồng đội 3 tiếng đồng hồ tổ chức trên internet.
Những đội tham gia cuộc thi sẽ giải quyết các bài tập vật lý. Câu trả lời cho mỗi vấn đề là con số được gửi lên server của tổ chức dưới dạng web.
Đội chơi sẽ nhận điểm khi giải hoàn toàn được vấn đề. Trong suốt quá trình thi điểm thi cả mỗi đội sẽ được thấy bởi các đội khác cho đến trước khi 20 phút kết thúc cuộc thi. Trước khi kết thúc cuộc thi 20 phút điểm của các đội chơi sẽ hoàn toàn được giữ bó mật cho đến khi cuộc thi kết thúc.
  1. Thông tin cơ bản
Mỗi đội có 1 – 5 người chơi.
Mỗi thành viên trong đội là một trong hai dạng: học sinh trung học phổ thông (mỗi thành viên phải được học trung học phổ thông và không có thành viên nào trên 20 tuổi), mở rộng (mọi người, mọi lứa tuổi, mọi thành phần)
Đội chơi sẽ giải cùng các vấn đề trong hạng mà đội đang ký ở đó. Đội chiến thắng mỗi hạng sẽ được thông báo riêng biệt. Đội chiến thắng tất cả sẽ được thông báo công cộng trên trang web.
Hoàn toàn miễn phí khi tham dự cuộc thi.
Phần thưởng cho đội chơi tốt nhất là danh tiếng mãi mãi bằng việc chiến thắng cuộc thi như thế.
Sự hợp tác giữa các đội khác nhau là không được phép.
Các đội chơi tham gia thi với mục đích vui là chính, mọi việc chơi ăn gian sẽ là ảnh hưởng tới mục đích cuộc thi. Hãy chơi trên tinh thần thượng đạo.
Tất cả các thành viên trong đội đồng ý với việc thông tin cá nhân của mình sẽ được đăng ký vào cuộc thi. Thông tin của các thành viên sẽ được sử dụng cho sự đánh giá của cuộc thi và  cho sự phát triển của cuộc thi.
  1. Các vấn đề thi
Sẽ có hơn 40 vấn đề trong cuộc thi (bao gồm cả phần Hurry up (Tăng tốc) – giải thích sau). Số vấn đề của mỗi năm là khác nhau và không được thông báo cho tới lúc thi.
Các vấn đề sẽ được đăng lên web của cuộc thi dưới dạng pdf. Bạn cần có mật khẩu của đội bạn để đăng nhập vào hệ thống.
Câu trả lời cho mỗi vấn đề luôn là số mà được chuyển dưới dạng bằng web. Nếu không nói gì thêm thì con số là con số thực. Số lượng chữ số có nghĩa sẽ được ghi trong yêu cầu mỗi vấn đề. Kiểm tra trước khi bạn trình bày. Bạn không nên lo lắng về những độ sai số hay làm tròn số vì mỗi vấn đề đều có khoảng giá trị đúng của câu trả lời.
Nếu có giá trị số của hằng số nhất định trong vấn đề, bạn nên sử dụng nó chính xác trong việc tính toán.
Nếu không nói gì thì các câu trả lời được biểu diễn dưới dạng hệ đo lường chuẩn SI units.
Cuộc thi bao gồm nhiều khía cạnh của vật lý. Có khó có dễ. vì thế những vấn đề khác nhau sẽ tương ứng với số điểm khác nhau. Những vấn đề dễ sẽ được gọi là phần thi Hurry up (Tăng tốc). Tuy nhiên bạn sẽ có thời gian giới hạn để giải chúng.
  1. Ghi điểm
Cuộc thi bao gồm 3 phần (thời gian UTC+1):
  • Phần 1: 17:00h tới 18:30h (tương ứng giờ Vla là 2:00 tới 3:30h ngày hôm sau so với lịch thi ở Czech)
  • Phần 2: 18:30h tới 20:00h (tương ứng giờ Vla là 3:30h tới 5:00h ngày hôm sau so với lịch thi ở Czech)
  • Phần Hurry up (Tăng tốc): 18:00h tới 18:30h (tương ứng giờ Vla là 3:00h tới 3:30h ngày hôm sau so với lịch thi ở Czech)
Cuộc thi kết thúc lúc 20:00h (tương ứng giờ Vla là 5:00h ngày hôm sau so với lịch thi ở Czech).
Trong phần 1 mỗi đội chơi được cho 7 vấn đề. Khi giải quyết xong một vấn đề, nó sẽ chuyển sang vấn đề tiếp theo.
Đội nhận được điểm khi trả lời đúng vấn đề. Mỗi vấn đề xác định rõ điểm tối đa mà đội có thể nhận được . bạn có thể gửi lên câu trả lời cho vấn đề nhiều lần. tuy nhiên, bạn sẽ nhận được tối đa tổng điểm cho câu trả lời đúng của bạn lần đầu tiên. Nếu bạn cần nhiều hơn một lần thử, bạn sẽ có được 0.6 tổng điểm tối đa. Nếu bạn cần ba lần thử, bạn chỉ kiếm được 0.4 tổng điểm tối đa. Và nếu bốn lần thử thì 0.2 tổng điểm tói đa. Tuy nhiên, sau bao nhiêu lần thử thì bạn sẽ nhận được ít nhất là 1 điểm. Tổng điểm của bạn sẽ luôn được làm tròn.
Nếu bạn trả lời sai, đội bạn sẽ không có quyền gửi bất kỳ câu trả lời nào lên nhóm riêng trong vòng 1 phút.
Phần 2 là tương tự phần 1, tuy nhiên đội bạn sẽ có cơ hội không trả lời một vấn đề được cho và thay vào đó là một vấn đề khác. Hành động này bị phạt 1 điểm. Bạn có thể bỏ qua vấn đề chỉ khi bạn lớn hơn – 7 điểm.
Nếu hai đội cùng hoàn thành với số điểm như nhau thì đội nào giải xong sớm hơn sẽ được cho là tốt hơn và nếu như còn đồng hạng thì sẽ quyết định số điểm trung bình thu điểm trên các vấn đề.
  1. Hurry up (Tăng tốc)
Sau khi bắt đầu cuộc thi được 1 giờ đồng hồ, các đội sẽ có quyền trả lời các vấn đề trong phần Hurry up.
Các đội có thể gửi lên các câu trả lời cho các vấn đề chỉ trong vòng 30 phút. Trong thời gian này bạn hoàn toàn tự do gửi lên các câu trả lời từ phần 1.
Các vấn đề được chia làm 3 nhóm dựa theo chủ đề. Khi phần Hurry up có hiệu lực các đội sẽ được đưa cho một vấn đề từ mỗi nhóm. Trả lời đúng vấn đề sẽ giúp bạn đi tiếp vào vấn đề khác trong nhóm đó.
Nếu bạn trả lời đúng 3 vấn đề mà mỗi vấn đề nằm trong những chủ đề khác nhau và chúng đều có hệ số trong nhóm tương ứng, bạn sẽ nhận phần thưởng. Phần thưởng bằng số điểm mà bạn nhận được cho việc giải bộ ba các vấn đề như thế.
Nếu bạn trả lời sai một vấn đề trong phần Hurry up, thì khả năng tổng điểm mà bạn kiếm được từ vấn đề riêng này bị giảm 1 điểm. Vì vậy, không giống như các vấn đề trong phần 1 và phần 2, bạn có thể nhận 0 điểm cho vấn đề trong phần Hurry up.
  1. Những gì cần để tham gia
Đăng nhập internet.  Nhiều hơn một thiết bị đăng nhập internet là một lợi thế nhưng không cần thiết. Bạn được phép sử dụng internet như là nguồn cung cấp thông tin hữu ích có thể giúp bạn giải quyết vấn đề ( nhưng bạn không nên sử dụng để liên lạc với người ngoài đội chơi về việc giải các vấn đề ).
Máy in không cần thiết nhưng có thể hữu ích.
Giấy, bút, máy tính bỏ túi, tư liệu,….
Đồ ăn nhẹ (Yummy).
Nếu có thể hãy giữ linh vật của đội chơi.
  1. Một vài lời khuyên
Càng có nhiều người trong đội càng có lợi. Vì thế đội bạn nên có 5 người chơi ( bao gồm cả bạn ).
Rất là quan trọng khi quyết định chiến thuật tấn công giải quyết các vấn đề. Những vấn đề nào mà bạn có thể giải quyết nhanh? Có phải là tốt hơn khi đội làm việc chung với nhau hay là sẽ tốt hơn khi chia riêng từng công việc cho từng thành viên trong đội? Bạn có nhiều vấn đề trong suốt cuộc thi nên đó sẽ là một lợi thế nếu như bạn biết làm sao để giải quyết vấn đề khi đội đã sẵn sàng.
Trong suốt cuộc thi bạn sẽ được thấy làm thế nào các đội chơi khác giải quyết các vấn đề và số liệu thống kê mỗi vấn đề. Việc đó sẽ kết thúc trước 20 phút khi cuộc thi hoàn thành. Sử dụng thông tin này để tính toán  những vấn đề nào dễ thì giải quyết trước, những vấn đề nào khó giải quyết sau.
Bạn có thể cập nhập những thông tin mới nhất từ forum của tổ chức. Nếu như ban không hiểu một vấn đề, có thể có người nào đó đã hỏi trên forum và đã làm vấn đề rõ rang hơn. Và rõ ràng đọc câu trả lời nhanh hơn là hỏi một câu hỏi.
  1. Danh dự
Ban tổ chức hy vọng những vấn đề được đề cập dưới đây sẽ không có sự vi phạm. Ban tổ chức có quyền không cho đội chơi đăng nhập để tiếp tục cuộc thi hay xóa tên đội chơi ra khỏi bảng điểm trong trường hợp có sự gian lận, mất sự công bằng cuộc thi hay những hành động không danh dự bị phát hiện trong quá trình kết nối với cuộc thi trên server ban tổ chức.
Cụ thể (chủ yếu nhưng không chỉ có thế): nếu như dữ liệu cá nhân được đăng tải lên server của ban tổ chức là sai, khiếm nhã, thô tục, nếu như đội chơi sử dụng mẫu tương tác không thích đáng trong trang chủ, nếu như các vấn đề được thảo luận cùng với những người ngoài đội chơi đã đăng ký trong suốt quá trình thi hoặc cố ý tấn công vào server của cuộc thi hay ban tổ chức (đoán mật khẩu của đội chơi khác, cố ý gây rối,…..)
Trong trường hợp mà không dự đoán trước bởi tổ chức hoặc không thể bị ngăn chặn, ban tổ chức dành quyền hạn cho quyết định cuối cùng của họ và quyết định này sẽ dựa trên quy tắc chơi công bằng.
IV. Đề thi, tham khảo
Bạn có thể tham khảo những đề thi những năm trước tại đường link http://fykos.org/problems . Tất cả các vấn đề đều được viết bằng tiếng anh.
Do có giới hạn nên ban tổ chức không dich được lời giải từ tiếng Czech sang tiếng Anh. Nếu bạn nào có nhu câu xem lời giải và đáp án có thể xem theo đường linkhttp://fykos.org/problems/solution.
Sau khi cuộc thi kết thúc cũng là lúc kết quả được công bố. Bạn có thể xem kết quả theo đường link http://fykos.org/results hay xem kết quả trực tiếp qua trang web đăng nhập để thi của ban tổ chức, họ sẽ gửi trực tiếp tới đội chơi.
Hãy thử sức mình trước những cuộc thi để tôi luyện, tìm ra thiếu sót của bản thân  để khắc phục, nâng cao nhận thức, tìm những người “đồng chí”, và quan trọng hơn hết là chúng ta sẽ có khoảng thời gian vui vẻ bên đồng đội cùng với cuộc thi. Thời gian đăng ký có hạn, các bạn hãy nhanh chóng tìm đội chơi, đăng ký và hãy chuẩn bị thật tốt cho cuộc thi. Chúc các bạn thành công.
Tác giả: Đặng Nhất - Nguồn: SVDVFU.ru

     Theo chức năng chuyển chở và đối tượng phục vụ, tàu thủy được chia thành nhiều loại khác nhau như tàu chở hàng, tàu chở khách, tàu đánh bắt thủy sản, tàu quân sự và các loại tàu chuyên dụng khác ( tàu dịch vụ, tàu lai dắt, tàu cứu hỏa, tàu nạo vét, tàu phục vụ nghiên cứu khoa học…)

Các loại tàu chở hàng điển hình:

     Tàu bách hóa (general cargo vessels)
     Chủ yếu dùng để chở các loại hàng tạp hóa. Hàng tạp hóa là loại hàng được đóng trong thùng (hộp, bao tải..) hoặc được xếp riêng ở chỗ cố định ( máy móc, thiết  bị công nghiệp, tấm kim loại…). Tàu bách hóa không chuyên vận tải một loại hàng hóa nhất định nào cho nên không tận dụng được hết khả năng chuyên chở của mình. Vì lí do đó,vài thập niên gần đây,người ta đã thiết kế và đưa vào sử dụng rộng rải các loại tàu hàng chuyên dụng, mang lại hiệu quả vận chuyển cao và giảm đáng kể thời gian bốc xếp hàng ở cảng. 
Tàu bách hóa
     Dùng để vận chuyển các loại hàng rời thể rắn gồm tàu hàng rời thể rắn nói chung (bulk carrier), tàu chở than (bulk coal carrier), tàu chở cát (sand carrier), tàu hàng hạt ( grain carrier), tàu chở xi măng (cement carrier), tàu chở bô-xít (bauxite carrier)…
     Tàu hàng rời thường không có hệ thống bốc dỡ, việc này được thực hiện nhờ các thiết bị cẩu hàng tại cảng. Nắp của hầm hàng trên tàu được làm với kích thước lớn giúp cho việc cơ động trong quá trình bốc dỡ. 
Tàu chở hàng rời
 Tàu container (container ships)
     Tàu có vận tốc tương đối lớn, dùng để vận chuyển các loại hàng hóa khác nhau được đóng trong các container tiêu chuẩn. Các container hàng được xếp vào hệ thống chứa ở thân tàu, một phần được xếp trên boong tàu. Hê thống hàng được thiết kế phù hợp với mục đích cố định các các container trong quá trình vận chuyển đồng thời tân dụng tối đa khoảng không gian trên tàu.
Tàu vận tải container

Tàu Roro (roro vessels)
Roro là từ viết tắt từ cụm từ tiếng anh Roll on/Roll of. Tàu được thiết kế để vận chuyển các loại hàng hóa có bánh như xe ô tô, rơ móc, toa tàu hỏa... Với các cầu dẫn thường được trang bị ở đuôi và bên mạn tàu, hàng hóa là các phương tiện tự hành có thể lên và xuống một cách dễ dàng. Đặc điểm đặc trưng của các loại tàu RoRo là tàu có dạng hình khối đồ sộ, thượng tầng chạy suốt bịt kín cả chiều dài lẫn chiều rộng của tàu.

Tàu roro
Tàu chở chất lỏng (tankers)
Là loại tàu được thiết kế để vận chuyển hàng hóa ở dạng chất lỏng, điển hình là tàu chở dầu thô (crude oil tankers), tàu chở hóa chất (chemical tankers), tàu chở khí đôt hóa lỏng (LPG-Liquefied Petroleum Gas carriers), tàu chở khí tự nhiên hóa lỏng (LNG-Liquefied Natural Gas carriers) ngoài ra còn có tàu chở rượu, nước…
Thân tàu có kết cấu vững chắc, được chia thành nhiều khoang riêng biệt để chứa hàng lỏng. Việc bơm và hút chất lỏng chủ yếu được thực hiện bởi hệ thống máy bơm và đường ống lắp trên mặt boong và trong khoang chứa.
Tàu chở dầu
Tàu chở khí đốt hóa lỏng
Tàu chở hóa chất

 Tàu chở gỗ (timber carriers)
Dùng để vận chuyển các loại gỗ nguyên cây hoặc gỗ xẻ. Khi vận chuyển, một số lượng lớn gỗ được xếp trên mặt boong tàu, do đó thành mạn tàu phải đảm bảo độ chắc chắc cao, đồng thời phải có kết cấu chuyên dụng để giữ cho các khối gỗ không bị xê dịch trong quá trình vận chuyển.
Tàu chở gỗ
Tàu hàng đông lạnh (Refeers)
Tàu có tốc độ tương đối lớn, phục vụ cho việc vận tải các loại hàng hóa dễ hư hỏng, chủ yếu là thực phẩm. Nắp hầm hàng có kích thước nhỏ, hầm hàng được cách nhiệt và trang bị hệ thống làm lạnh nhằm bảo quản thực phẩm ở nhiệt độ thích hợp.


Tàu chở hàng đông lạnh

Tàu chở khách (passenger ships)
Tàu được thiết kế với mục đích vận tải hành khách nên phải đảm bảo được tính ổn định, tiện nghi, tốc độ cao cũng như tính an toàn tốt, đặc biệt là các hệ thống cứu hộ cứu nạn phải được trang bị đầy đủ và kiểm tra nghiêm ngoặt, đáp ứng đúng theo qui định của các công ước quốc tế.
Tàu chở khách cập cảng Vladivostok

Tàu đánh bắt thủy sản (fishing vessels)
Điển hình là các loại tàu đánh bắt cá. Tàu được trang bị các thiết bị, dụng cụ cần thiết để định vị ngư trường, đánh bắt thủy sản, hệ thống sơ chế và làm lạnh nhằm bảo quản sản phẩm trong suốt quá trình đi biển.
Tàu đánh bắt thủy sản

Tàu dịch vụ-hỗ trợ
Chủ yếu làm nhiệm vụ trợ giúp, hậu cần cho các tàu thuyền, công trình, dự án trên biển …nhằm đảm bảo qui trình sản xuất được vận hành liên tục, gồm có: tàu phá băng, tàu lai dắt, tàu cứu hộ, tàu lặn biển, tàu tuần tra, tàu hoa tiêu, tàu cung ứng, tàu chứa…
Tàu phá băng năng lượng hạt nhân của Nga
Tàu lai dắt ra vào cảng Vladivostok, Liên Bang Nga
Tàu cứu hộ cứu nạn
Tàu tuần tra ven biển của Nga
Tàu dịch vụ cung ứng dầu khí của Liên doanh Vietsovpetro


 Tác giả: Huỳnh Kim Khánh




1. Định nghĩa:

     Ổn tính tàu thủy là khả năng quay trở lại ví trí ban đầu của tàu sau khi các ngoại lực làm nghiêng tàu bị loại bỏ (sóng, gió,…).
     Ổn tính nghĩa là tính ổn định của tàu.
     Tùy theo hướng nghiêng ngang hay dọc mà ổn tính được phân ra thành ổn tính ngang và ổn tính dọc.
     Tùy theo góc nghiêng lớn hay nhỏ mà ổn tính được chia ra thành ổn tính ban đầu với góc nghiêng dưới 12˚ và ổn tính góc nghiêng lớn với góc nghiêng trên 12˚.
     Tùy theo tính chất của ngoại lực (với góc nghiêng lớn nếu xét tới ảnh hưởng của gia tốc và quán tính), ổn tính được chia ra thành ổn tính tĩnh và ổn tính động.
     Tùy theo tàu có bị hư hỏng khoang, két hay không mà ổn tính được chia ra thành ổn tính nguyên và ổn tính tai nạn.
     Trong chương này người ta chủ yếu đề cập đến ổn tính ngang, gọi chung là ổn tính.
     Tàu chạy trên biển cần phải duy trì được ổn tính thích hợp. Nếu không có đủ ổn tính, tàu sẽ dễ bị lật, nếu ổn tính quá lớn sẽ khiến cho tàu nghiêng quá mạnh trong sóng gió, làm hàng hóa dịch chuyển gây tổn thất lớn cho tàu và hàng hóa.

2. Các lực tác dụng và thuật ngữ ổn tính:

Hình 1.1 cho thấy các lực tác dụng lên thân tàu ở trạng thái cân bằng và khi tàu bị nghiêng :

a
b
Рис. 1.1. Элементы начальной поперечной остойчивости:   OG  возвышение центра тяжести над килем; OM  возвышение    метацентра над килем

GM - метацентрическая высота;    CM  метацентрический радиус; m  метацентр; G  центр тяжести;   С  центр плавучести.


     G là trọng tâm của tà. Toàn bộ trọng lực của tàu gồm tàu không, nhiên liệu, nước giằng tàu… tác dụng qua trọng tâm G theo chiều thẳng đứng hướng từ trên xuống dưới. 

     OG là chiều cao của trọng tâm tính từ đường cơ bản (ki tàu).

     C là tâm nổi . Đây là tâm của khối nước mà tàu chiếm chỗ, là điểm lực nổi tác dụng lên thân tàu theo chiều thẳng đứng hướng từ dưới lên trên. Khi tàu ở trạng thái cân bằng (hình 1.1a), trọng lực và lực nổi cân bằng với nhau, trọng tâm và tâm nổi cùng nằm trên một đường thẳng đứng. Hình 1.1b cho thấy khi tàu nghiêng dưới tác dụng của ngoại lực, trọng tâm G của tàu không đổi, đường nước thay đổi. Vì hình dạng khối nước tàu chiếm chỗ thay đổi nên tâm nổi của tàu dịch chuyển từ C sang C1. Trọng lực của tàu tại G và lực nổi tại C1 tạo thành một ngẫu lực.

     OC chiều cao của tâm nổi tính từ ki tàu. 

     Tâm nghiêng m (M).

     Từ C1 kẻ đường thẳng đứng, đường này cắt đường trung tâm thẳng đứng của  tàu tại điểm m. Khi tàu bị nghiêng, tâm nổi của tàu chuyển động theo đường cong gọi là quĩ đạo tâm nổi ). Khi tàu nghiêng với góc nhỏ, sự dịch chuyển của C1 là không đáng kể, do đó sự dịch chuyển của m là rất nhỏ có thể coi như m là cố định. Do đó tâm nghiêng m là tâm quĩ đạo di chuyển của tâm nổi khi tàu bị nghiêng một góc nhỏ. Chiều cao của m biến đổi theo mớn nước của tàu.Nếu tàu nghiêng một góc độ lớn thì tâm nổi C1 dịch chuyển ra bên ngoài rất nhanh, do đó m cũng dịch chuyển nhiều lên phía trên. Vì vậy không thể coi m là cố định được nữa.

     Bán kính tâm nghiêng r = Cm. Khoảng cách giữa tâm nghiêng m và tâm nổi C gọi là bán kính tâm nghiêng. Khi tàu nghiêng một góc nhỏ, có thể coi bán kính tâm nghiêng là không đổi. 
Om là chiều cao tâm nghiêng tính từ ki tàu . Om = OC + Cm.

     Chiều cao ổn tính Gm - là khoảng cách giữa trọng tâm G của tàu và tâm nghiêng m. Gm là đại lượng đặc trưng cho tính ổn định của tàu. Gm được tính toán để đánh giá ổn tính của tàu ở góc nghiêng nhỏ (dưới 12˚). Khi G nằm dưới m gọi là Gm dương , khi G nằm trên m gọi là Gm âm.

    Tay đòn ổn tính GZ . Trên hình 1.1b, từ G kẻ đường vuông góc với mC1, cắt mC1 tại Z, GZ được gọi là tay đòn ổn tính.

    Trọng lực của tàu và lực nổi tác dụng lên hai đầu mút của GZ tạo thành moment ngẫu lực, khi m cao hơn G, moment này có khả năng làm cho tàu hồi phục lại vị trí cân bằng ban đầu gọi là moment hồi phục.

     Nếu trọng tâm G của tàu quá cao, sau khi tàu nghiêng do ngoại lực, moment ngẫu lực do trọng lực và lực nổi tạo ra làm cho tàu nghiêng thêm, khiến cho tàu ở trạng thái không ổn định, được gọi là moment lật.

Thuật ngữ thường dùng:

Остойчивость – Stability - Ổn tính.
Остойчивость – Способность судна, выведенного внешным воздействием из положения равновесия, возвращаться в него после прекращения этого воздействия (định nghĩa ổn tính).
Поперечная остойчивость - transverse stability -  ổn tính ngang.
Продольная остойчивость - longitudinal stability -  ổn tính dọc.
Статическая остойчивость - statical stability - ổn tính tĩnh.
Динамическая остойчивость - dinamical stability - ổn tính động.
Крен - nghiêng ngang, Дифферент - nghiêng dọc.
Центр тяжести - trọng tâm.
Повышение центра тяжести над килем - chiều cao trọng tâm từ ki tàu.
Центр плавучести - tâm nổi.
Метацентр – metacentre - tâm nghiêng.
Tраектория центра плавучести - quĩ đạo tâm nổi.
Mетацентр - центр кривизны траектории, по которой перемещается центр плавучести С при наклонении судна - (định nghĩa tâm nghiêng).
Метацентрический радиус - metacetric radius - bán kính tâm nghiêng.
Метацентрическим радиусом является расстояние между метацентром и центром плавучести (định nghĩa bán kính tâm nghiêng)
Метацентрическая высота - metacentric height - chiều cao ổn tính.
Метацентрическая высота – расстояние между центром тяжести и метацентром (định nghĩa chiều cao ổn tính).
Положительная остойчивость - ổn tính dương.
Отрицательная остойчивость - ổn tính âm.
Плечо остойчивости - tay đòn ổn tính.
Восстанавливающий момент - Righting moment - moment hồi phục.
Кренящий момент - Upsetting moment - moment lật. 

Tác giả: Huỳnh Kim Khánh

Biểu mẫu liên hệ

Tên

Email *

Thông báo *

Được tạo bởi Blogger.